Nesebar - istočna Ravena

Pošto sam najduži deo odmora provela u Starom gradu o njemu ću i pisati.

Na tračko ostrvce 600 god. pre Hrista doploviše Grci i urediše ga po grčkoj meri: vodovod, obavezno hram, agora i odbrambene zidine, te pozorište na čijim je kamenim blokovima Ezop (620 - 564 p.n.e.) izmišljao basne.

Zidine od kamena i upaljena ulična lampa

Srpsko kolo na pozornici

Grčkoj Mesambriji su neko vreme smetali Rimljani, da bi od 5.veka nanovo primat preuzeli - Grci.

Nije to što ja obožavam Justinijana I, već od Ravene, preko Nesebara do Male Azije i Sinaja sve su njegovi legati.

Ako se povuče zamišljena linija od Nesebara do Ravene, linija prolazi kroz Srbiju, oblast oko Leskovaca, gde je arheološko nalazište Justinijana Prima ili Caričin grad, u kom je Justinijan I rođen.

Na severu Starog grada je najstarija nesebarska crkva, deo manastira Sveta Bogorodica Eleusa (nežna). Cigle koji nisu potonule u more imaju gravuru cara Justinijana I.

Ruševine manastira i drvena kuća u pozadini

Kako u Konstantinopolju, tako i u Nesebaru: ojačane su spoljne zidine, izdubljena je zemlja za podzemnu cisternu u kojoj se skladištila pijaća voda. A mineralna, topla voda preusmerena je u vizantijske terme, objekat sa pet prostorija i polukružnim bazenima, gde je vizantijski car Konstantin IV (652 - 685) izlečio noge.

Kvadratno udubljenje u zemlji, obraslo travom

cisterna

terme

Najfotografisanija tačka u Nesebaru je Justinijanova crkva Sveta Sofija broj 2 ili Stara Mitropolija.

Najkvalitetniji materijali 6 - og veka; nesagledivi mozaični pod, "žive" freske po zidovima i relikvije: telo Svetog Teodora, ruka i vilica Apostola Andreja, ruka Svetog Vartolomeja koje 1257. god ukradoše Venecijanci i odnesoše u Konstantinopolj, pa u Veneciju, crkvu Sveti Salvatore.

Surevnjivi, zapadni Hrišćani tretirali su istočne Pravoslavne crkve kao snabdevene samousluge u kojima besplatno obrstiš šta ti treba - "blagočestiva" praksa!

Sveta Sofija kojoj su Nesebarci srušili krov, da je Turci ne pretvore u džamiju, skrajnuta je u 18.veku.

Upadom Bugara 812 god. Mesambrija je bila čas grčka, čas bugarska ali uvek pravoslavna a podizanje crkava neprekidno teče.

Ostrvo dugo 850 m, široko 350 m u srednjem veku bilo je mesto sa 44 crkve najviše po glavi stanovnika na svetu.

Crkve ili ruševine istih iz bugarskog perioda su:

Sveti Jovan Krstitelj 11.vek.

Sveti Dimitrije iz 11.veka, mala porodična crkva.

Sveti Stefan 11.vek, kasnije proširena.

Sveti Teodor iz 13.veka.

Sveta Paraskeva 13.vek.

Keramički okrugli ukrasi na kamenom zidu

Sveti Arhanđeli Mihajlo i Gavrilo 13.vek.

Hrist Pantokrator 13.vek, spolja dekorisana

svastikama, simbolom dobrobiti.

Sveti Jovan Aliturget 14.vek, neosvećena crkva jer je jedan od radnika nastradao tokom gradnje.

Sveti Spas 17.vek, meni nekako najdraža crkva, jedina iz vremena turske strahovlade sa slikom Bogorodice Platitere. U njoj je skrivan od Turaka nadgrobni spomenik Irine Paleolog (1327) vizantijske princeze, žene Mihaila IV Arsena suvladara bugarskog carstva. Nakon pogibije muža Irina se zamonašila u Nesebaru, manastiru Sveta Bogorodica Eleusa po imenom Mataisa. Spomenik je prebačen u Arheološki muzej Nesebara.

Mala crkva od kamena, iznad nje plavo nebo

Freska Isusa ispod u niši slika drugog sveca

arheološki muzej

Stari grad je pod UNESKO-vom zaštitom i za crkve-muzeje plaća se ulaz.

Upadljiv beli toranj je deo najmlađe bogomolje - Uspenje Bogorodice iz 19.veka.

Ulaz je slobodan, fotografisanje zabranjeno a molitva ispred čudotvorne ikone Crna Bogorodica je celishodna.

Ne čine Stari grad samo crkve, štaviše one su u senci lokala sa džidžabidžama, plišanim pokemonima, kašmirskim šalevima... Tek retki zaluđenik poput mene, ih slika, izbliza "upija" i pipa!