Dugo me dozivao Sozopol. Tiho i uporno. Ne zbog mora Černog, već zbog Njega.

Jovana Krstitelja. Preteče.

Ovaj godišnji odmor je moje hodočašće!

ostrvo Sveti Ivan

Ostrvo Sveti Jovan (matično Sveti Ivan) je najveće bugarsko ostrvo udaljeno nepun kilometar od Sozopola.

Sa usamljenim svetionikom, nenaseljeno ljudima, pravi je ekološki raj za retke vrste galebova, foke - morske medvedice i evropskog zeca.

Ali nije oduvek bilo tako.

Prvo su Tračani u 7. veku pre nove ere sagradili svoj hram, zatim Grci 2 veka kasnije svoj - posvećen bogu Apolonu. U 5. veku hrišćani prave crkvu Svete Bogorodice i manastir Svetog Jovana Preteče čiji se ostaci mogu videti i danas.
Hrišćanske svetinje ili bar ono što je ostalo od njih, preživele su napuštanje, pljačku Đenovljana, kozačke gusare i 1629. rušenje od Osmanlija. U srećno doba, 1308. godine, manastir je dobio status carskog manastira u kome se venčao bugarski car Teodor Svetoslav i vizantijska princeza Teodora Paleologina.
Ipak, najvažnije od svega: u svojoj utrobi, ispod glavne ploče na podu, sačuvao je neprocenjivo blago - mošti Svetog Jovana Krstitelja!
U malenom, mermernom kovčegu, 2010. godine pronađeni su zub, delovi ruke i vilice sveca.
Na 1 metar od moštiju, u zemlji, nalazila se kutijica od peščara (tip kamena iz Sirije i Palestine) na kojoj piše na starogrčkom:
" Bože, spasi svog slugu Tomu.
Za Sv. Jovana, jun 24."
Datum je rođendan Preteče po gregorijanskom kalendaru.
2015. godine severno od crkvenog oltara, arheolozi su otkrili dva ljudska kostura u ranohrišćanskog grobnici, za koje se veruje da su sirijski monasi koji su doneli svete delove tela Krstitelja u Evropu i da se jedan zvao Toma (Tomas).
Monasi su po svoj prilici osnivači manastira, jer je bazilika na ostrvu Sv. Jovan slična prvim hrišćanskim crkvama u Siriji.
Postoje mnoge polemike gde se sve nalaze relikvije Svetog Jovana, međutim Bugarska je jedina država koja je poslala u najeminentniju oksfordsku laboratoriju uzorke na analizu.
Rezultat: dnk test je identifikovao grupu gena najrasprostanjeniju na Bliskom Istoku, a metodom radioaktivnog ugljenika utvrđeno je da je osoba živela u 1. veku nove ere.
Nema baš puno mesta za slučajnosti!
Mošti se mogu videti u crkvi Svetog Đorđa, dok se renovira crkva Svetih Ćirila i Metodija, a kovčežić u kom su obitavale, neotvaran 1500 godina u Arheološkom muzeju Sozopola.

Bili Hrišćani ili ne, Sveti Jovan Krstitelj zavređuje respekt, taj predani asketa propovedao je spasenje duše kroz jednostavnu formulu : " Pokajte se."

Iako su Tračani bili nastanjeni u Sozopolu još od bronzanog doba, grad je doživeo ekspanziju tek dolaskom Grka 610. godine pre Hrista. Uz grčke pomorske veštine i uz saradnju Tračana, trgovina cveta, prodaju
se riba, žito, vino, drvo, koža i vuna.
Apolonija Pontika je novo ime, ove nove helenističke kolonije, koja postaje najveći i najbogatiji grad na Crnom moru, sa svojim kovanim novcima, u koje je utisnuto sidro.

Ostrvo Sveti Kirik i Julita, dobilo je ime po manastiru posvećenom stradalim sinu Kiriku i majci Juliti u rimskom progonu hrišćana.
1927. godine ostrvo je veštaškim putem (250 metara) spojeno sa kopnom Sozopola. Nažalost, civilima je zabranjen pristup je se koristi kao vojna luka.
U planu je da se ostrvo uredi i predstavi kao turistička atrakcija ili nastavak tradicije jer u vreme starih Grka, 400 dugih godina, tu stajaše 13 metara visok, bronzani kip Apolona.
Delo atinskog vajara Kalamisa, goli bog - iscelitelj, u desnoj ruci držaše lovorovo drvo i orla, u levoj, luk i dve strele.
Sigurno je fascinirao putnike - namernike, a ponajviše rimskog generala Marka Lukola (Marcus Lucculus), koji ga nakon osvajanja
Apolonije, 72. god. pre nove ere, nosi sa sobom u Rim. Apolon je još 400 godina krasio jedno od 7 rimskih brda (kakva kvalitetna izrada), dok ga nisu uništili Hrišćani revoltirani njegovom golotinjom.

U slojevitoj istoriji Sozopola, neko je odnosio, a neko doprinosio te vizantijski car Anastasije I krajem 5. veka gradi tvrđavu dugu 2 kilometra da zaštiti Stari grad od neprijatelja sa mora.
Danas se mogu videti obnovljeni ostaci južnog zida visokog preko 5 metara, pretvoreni u šetalište sa restoranima.
Uz svetlo reflektora, zvuk talasa koji udaraju o litice, dobru večeru i dašak Vizantije, lako je uhvatiti trenutak večnosti!

južni zid tvrđave Castrum Domini

Hrišćani su prekrstili Apoloniju u Sozopolis u prevodu - grad spasa, no možda su mislili na grad sreće, jer Sozopol geografski ima oblik potkovice. Na jednom kraku te potkovice, a na koncu južnog zida, uranja u more rt Skamni.

Legenda kaže baš tu se iskrcao Sveti Andrej da propoveda hrišćanstvo.
Takođe, mogu se videti temelji srednjevekovnog manastira " Sveti Apostoli", tada jedinstvenog po svojoj veličini, dužine 23m, širine 16m koji je gledao na ceo zaliv i sve prilaze Sozopolisu.

Na toj čudovišnoj lokaciji i Apolonci su imali svetilište namenjeno Demetri i njenoj ćerki Persefoni, gde su žene izvodile rituale za ljubav i plodnost.
Rt je okružen krupnim kamenjem, koje liči na bezbroj stolica sa naslonom i otuda naziv Skamni, što na grčkom znači - stolica.